Sinds 1998 wordt aan de slachtlijn een verhoogde afkeur vastgesteld ten gevolge van een ontsteking van de luchtzakken. Bij sommige ogenschijnlijk gezonde koppels werden afkeuringspercentages tot wel 20% vastgesteld. De oorzaak bleek een ‘nieuwe’ bacterie te zijn, die Ornithobacterium rhinotracheale werd genoemd. Het ziektebeeld wordt ook wel ORT genoemd, waarbij de kuikens met de betreffende aandoening ook wel ‘kaaskuikens’ worden genoemd.

Luchtzakontsteking door ORT (GvP)
Luchtzakontsteking door ORT (foto: GvP)

De ziekteverwekker
Ornithobacterium rhinotracheale (ORT) is een bacterie die oorspronkelijk in Zuid-Afrika voor het eerst is vastgesteld. Inmiddels komt deze bacterie in een groot deel van de wereld voor. Met name in landen met een vochtig, koel klimaat kan ORT voor problemen zorgen. ORT lijkt geen zelfstandige ziekteverwekker te zijn, maar zorgt voor een soort kettingreactie als andere ziekteverwekkers en een slecht stalklimaat meespelen. Uit onderzoek blijkt dat de bacterie inmiddels redelijk resistent is geworden voor de meeste gangbare antibiotica.

Het ziekteverloop
Bij een infectie ontstaat een ontsteking van de longen en de luchtzakken, waarbij in de luchtzakken een troebele vloeistof ontstaat, die later indroogt tot een soort ‘kaas’. Na verloop van tijd wordt dit ‘kaas’ weer door het immuunsysteem van het vleeskuiken afgebroken en worden de luchtzakken weer schoon. ORT-infecties kennen een onvoorspelbaar verloop. Soms verloopt de vorming van ‘kaas’ zeer snel en wordt het ook snel weer afgebroken. In andere gevallen kan dit proces zeer langzaam verlopen. Indien vleeskuikens geslacht worden in de periode dat de luchtzakken ontstoken zijn, kan dit leiden tot verhoogde afkeur op polyserositis.

De ziektepreventie
ORT-infecties komen de laatste jaren veel minder voor doordat een aantal risicofactoren zijn verminderd. Pluimveehouders hebben geïnvesteerd in een beter stalklimaat en over het algemeen wordt een gedegen vaccinatieschema toegepast om virusinfecties van de luchtwegen te voorkomen. Ook andere immuunverstorende, bijkomende ziekten lijken minder voor te komen. Bovendien heeft de nVWA het keuringsprotocol voor het slachtproces in het jaar 2010 enigszins aangepast, waardoor er minder afkeur op ORT plaatsvindt. Slijmvorming in de luchtwegen kan worden verminderd door het op tijd inzetten van bepaalde supplementen.