Escherichia coli (meestal E. coli genoemd) is een bacterie die in de omgeving en in de normale darmflora van vleeskuikens voorkomt. De meeste E.coli-stammen zullen zich na het uitkomen van de kuikens in de darmen huisvesten en zullen niet tot problemen leiden. Daarnaast zijn er een aantal E.coli-stammen die wel ziekte kunnen veroorzaken, als ze daar de kans voor krijgen. Dit worden de pathogene stammen genoemd. Een infectie met pathogene E.coli-stammen kan op verschillende leeftijden voorkomen.

Dooierrestontsteking (foto: GvP)
Dooierrestontsteking (foto: GvP)

De ziekteverwekker
E. coli  is een bacterie die overal voorkomt en wordt gezien als een natuurlijke bewoner van het darmkanaal van vleeskuikens. Er zijn verschillende stammen E. coli in de darm te vinden. De problemen ten gevolge van E.coli zijn divers. Vanaf het moment van uitkomen van de kuikens worden de darmen van vleeskuikens bezet met bacteriën uit de omgeving, waaronder ook de E. coli bacterie. Er zijn duizenden verschillende E.coli stammen, maar het grootste deel van deze E. coli bacteriën is niet gevaarlijk en veroorzaakt geen ziekte. Toch wordt het grootste deel van de bacteriële infecties bij vleeskuikens echter wel door pathogene E.coli-stammen veroorzaakt. Het gaat hierbij meestal om een secundaire infectie, waarbij de ontstekingen lokaal of door het hele lichaam kunnen voorkomen.

Het ziekteverloop
Het ziektebeeld van een E. coli infectie is zeer variabel. In de eerste levensweek kunnen er dooierrestontstekingen ontstaan ten gevolge van een infectie met deze bacterie. De kuikens krijgen de E. coli bacterie van het moederdier mee of nemen deze op uit de omgeving. Wanneer de vleeskuikens wat ouder zijn, kunnen er huidontstekingen ontstaan via beschadigingen van de huid of de slijmvliezen. Soms zijn de vleeskuikens niet ziek van deze ontstekingen en wordt de infectie pas bij het slachten vastgesteld. E. coli kan ook worden ingeademd via stofdeeltjes waardoor luchtweginfecties ontstaan. Zowel de ontstekingen in de luchtzakken als de ontstekingen van de huid vormen een toegangspoort voor de bacteriën om in de bloedbaan te komen. Wanneer dat gebeurt worden de kuikens ziek, hebben koorts en is er vaak sprake van verhoogde sterfte. Wanneer E. coli in de bloedbaan komt, kan het ontstekingen van de lever, het hartzakje, het buikslijmvlies en het skelet veroorzaken, waardoor de uitval oploopt.  Ziekmakende E.coli bacteriën kunnen in sommige gevallen via de cloaca de eileiders infecteren, waardoor deze ontstoken raken. Dit ziektebeeld wordt de ziekte van Hjarre genoemd. Hierbij worden kleine granulomen (chronische oude ontstekingen) gevonden in de darmen en in de lever. Bij deze ziekte kan de sterfte oplopen tot 75%.

Bloedvergiftiging door E.coli (foto: GvP)
Bloedvergiftiging door E.coli (foto: GvP)

De ziektepreventie
Wereldwijd treden er grote economische verliezen op bij E. coli infecties. Het is dus van belang om de schade die kan ontstaan, zo goed mogelijk te beperken. De risicofactoren die een rol spelen bij E.coli infecties zijn de hygiëne, stress, bijkomstige ziekteverwekkers en de leeftijd van de vleeskuikens. Verder is het van belang de ziektedruk in de stal zo laag mogelijk te houden om op die manier het risico op E.coli infecties te beperken. Hierbij is het van belang het klimaat te optimaliseren (temperatuur, relatieve vochtigheid, kooldioxide, ammoniak, tocht). Door stress ontstaat een verminderde weerstand van de kuikens. Dit verhoogt de kans dat E.coli infecties kunnen aanslaan. Ook infecties met andere ziekteverwekkers (meestal virusinfecties) kunnen de kans op een E. coli infectie verhogen.

De behandeling
Bij de behandeling van E.coli infecties dient altijd een bacteriologisch onderzoek te worden uitgevoerd. De bijbehorende resistentietest (antibiogram) geeft in dat geval aan met welk antibioticum de infectie behandeld kan worden.

Advies
Het GvP heeft veel ervaring met het oplossen van deze bedrijfsproblemen. Het is gebleken dat voor elk bedrijf vaak een ander plan van aanpak nodig is om de problemen op te lossen. Wilt u meer informatie, of wilt u een second opinion, neem dan geheel vrijblijvend contact met ons op.