De naam afgebroken heupkoppen wordt gegeven aan een aandoening die gekenmerkt wordt door het afbreken van de heupkop. Hierdoor wordt het vleeskuiken kreupel en dient te worden uitgeselecteerd. Er bestaan verschillende gradaties van afgebroken heupkoppen. In sommige gevallen blijft bij sectie bij het uitdraaien van de poot alleen het kraakbeen van de heupkop achter in de heupkom, maar in ernstige gevallen breekt ook een kleiner of groter deel van het bot van de heupkop af. De oorzaak van afgebroken heupkoppen is multifactorieel.

Het ziekteverloop
Afgebroken heupkoppen kunnen al op jonge leeftijd worden vastgesteld. De meeste problemen met afgebroken heupkoppen zien we echter bij vleeskuikens vanaf vier weken leeftijd. Vleeskuikens met aandoeningen van de heupkoppen zullen de aangetaste poot ontlasten bij het lopen en steken vaak een vleugel uit om in evenwicht te blijven. Omdat aandoeningen van de heupkop zeer pijnlijk zijn, zullen de kuikens minder lopen en minder voer opnemen. Ook nemen deze kuikens minder water op. Het gevolg is dat ze achterblijven in de groei. In ernstige gevallen zullen deze vleeskuikens spiereiwit (borstvlees) afbreken om in hun eiwitvoorziening te kunnen voldoen. Dergelijke zieke vleeskuikens worden vaak ‘slijters’ genoemd. De mest van deze vleeskuikens is rijk aan het afvalproduct van de eiwitafbraak (uraat). De mest is dan ook vaak dun en wit van kleur.

Het ziektebeeld
De groei van de loopbeenderen van vleeskuikens verloopt in de lengte en in de breedte. De breedtegroei vindt plaats met behulp van het botvlies, dat bot afzet aan de buitenkant van het loopbeen. De lengtegroei vindt plaats in de zogenaamde groeischijven. In deze groeischijven wordt kraakbeen omgezet in botweefsel. In de groeischijf van vleeskuikens lopen zeer kleine haarvaten, die zorgen voor de aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof en zorg dragen voor de afvoer van afvalstoffen en kooldioxide. Ook transporteren de haarvaten witte bloedcellen, die nodig zijn voor het opruimen van ziekteverwekkers. Bij vleeskuikens met afgebroken heupkoppen is een stoornis ontstaan in de doorbloeding van deze haarvaten. Hierdoor sterft het bot bij de groeischijf af, waardoor het breekbaar wordt.

De ziektepreventie
De oorzaak van afgebroken heupkoppen is multifactorieel. Dat wil zeggen dat de aandoening meerdere oorzaken kan hebben. We spreken daarom liever over risicofactoren die het optreden van afgebroken heupkoppen bevorderen. Allereerst is het nodig dat het vleeskuiken op jonge leeftijd sterk botweefsel ontwikkelt. Broos bot veroorzaakt namelijk een verstoring van de doorbloeding van de haarvaatjes in de botten. Daarnaast heeft het vleeskuiken een actief immuunsysteem nodig om eventuele ziektekiemen in de haarvaatjes te kunnen opruimen. Verder moeten er bij het vleeskuiken weinig ziektekiemen in de bloedbaan terechtkomen. Verwondingen van slijmvliezen (in de ademhalingsorganen en het maagdarmkanaal) en van de huid moeten daarom worden voorkomen.

De behandeling
De behandeling van afgebroken heupkoppen hangt af van de oorzaak. Hiervoor is het nodig dat een dierenarts de koppel inspecteert en zieke kuikens onderzoekt. Het uitvoeren van aanvullend laboratoriumonderzoek is noodzakelijk om gericht te kunnen behandelen. De aanpak van de oorzaak van afgebroken heupkoppen is meestal niet eenvoudig, omdat meerdere factoren betrokken zijn.

Advies
Het GvP heeft veel ervaring met het oplossen van deze bedrijfsproblemen. Het is gebleken dat voor elk bedrijf vaak een ander plan van aanpak nodig is om de problemen op te oplossen. Wilt u meer informatie, of wilt u een second opinion, neem dan geheel vrijblijvend contact met ons op.